Kıyas türleri nelerdir?
Klasik mantıkta üç ana tip kıyas vardır: Varsayımsal kıyas (koşullu kıyas olarak da bilinir) Ayrık kıyas. Kategorik kıyas.4 Mayıs 2024Klasik mantıkta üç ana tip kıyas vardır: Varsayımsal kıyas (koşullu kıyas olarak da bilinir) Ayrık kıyas. Kategorik kıyas.
Mantık dersi kıyas nedir?
Kıyas, tümdengelimli akıl yürütme biçiminde bir sonuçtur. En az bir öncülden (önerme) başlayarak (kanıtlanmış) bir sonuca ulaşma ve bu öncülü kanıtlama sürecine çıkarım denir.
Kıyas diğer adı nedir?
Kıyas veya kıyas (Antik Yunanca: συλλογισμός), mantıkta, iki önerme açısından ifade edilebilen veya ifade edilebilen bir kanıttır; bunlardan biri “öncül” adı verilen orta terimdir ve üçüncü bir önerme, bu iki öncülden zorunlu olarak türetilir.
Zincirleme kıyas nedir örnek?
İlk kıyasın sonucu bir sonraki kıyasın temel cümlesiyse buna ileri zincirleme kıyas denir. İlk kıyasın sonucu bir sonraki kıyasın alt cümlesiyse buna geriye zincirleme kıyas denir. İleri zincirleme kıyas örneği: Tüm canlılar varlıktır. Tüm hayvanlar canlıdır.
Kıyas unsurları nelerdir?
Kıyasın Unsurları Her kıyas üç kavramdan oluşur. Bu kavramlar sözlü olarak ifade edildiklerinde terimler olarak adlandırılırlar. Bu terimlerden biri, bir tez olarak ortaya atılıp ispatlanacak ifadenin öznesidir ve diğeri de onun yüklemidir.
Bitişik koşullu kıyas nedir?
(1) Bitişik koşullu öncüllü isteğe bağlı kıyas: Bitişik koşullu öncüllü isteğe bağlı kıyasta öncül ikinci öncül olarak kullanıldığında, aynı öncülün alt öncülü sonuca dahil edilir. Altta yatan ilke, koşullu bir belirlemede, koşul yerine getirilirse, o koşula bağlı şeyin de yerine getirilmesidir.
Mantık nedir mantık dersi?
Mantık, akıl yürütme biçimlerinden yalnızca birini oluşturan akıl yürütme biçimleriyle ilgilenir; yalnızca argüman biçimlerini göstermeye ve kanıtlamaya, bunların hangilerinin geçerli, hangilerinin geçersiz olduğunu ayırt etmeye yarayan ölçüt ve kuralları belirlemeye çalışır.
Seçmeli kıyas ne demek?
Önermelerde sonucun anlam ve biçim olarak eşit veya zıt olduğu kıyasa “seçici kıyas” denir. İsteğe bağlı kıyasın her iki öncülü de koşullu bir cümle olabilir veya biri koşullu bir cümle diğeri ise yüklemli bir cümle olabilir. İlk öncül koşullu olmalıdır.
Kıyasın elemanları nelerdir?
Geçerli bir kategorik kıyas üç önermeden oluşur; bunlardan biri kanıtlanan sonuçtur ve diğer ikisi sonucu kanıtlayan önermelerdir, öncüller olarak adlandırılır. Yine, her kıyasta üç terim vardır; sonucun öznesi, yüklemi ve her iki öncülde de bulunması gereken orta terim.
Kıyasın anlamı ne?
Kıyas, hakkında nass (ayet ve/veya sünnet) bulunmayan bir problemi, aralarında sebep-sonuç ilişkisi bulunması sebebiyle çözümü ayet veya hadislerle belirlenen bir probleme benzeterek çözmektir.
Mantıkta orta terim nedir?
3. Orta terim (O.T): Mantığı mantıksal kılan ve ilişkiyi kuran terimdir. Orta terim yoksa kıyas da yoktur. “Büyük ve küçük terimler arasında bağlantı kurmayı, nedenin birliğini bulmayı ve karşılaştırmalar yapmayı mümkün kılan bir (insan) terimidir.” Orta terim birinci ve ikinci cümlede görünür, ancak son cümlede görünmez.
Kıyasın şartları nelerdir?
Kıyasın dört unsuru vardır: 1- Asıl mesele, hükmü ayet ve hadislerde açıklanan meseledir. 2- Fer’, hükmü asıl meseleye kıyaslanarak belirlenecek olan yeni meseledir. 3- Asıl hüküm, asıl mesele hakkında örneğin farz, haram, mubah gibi konularda verilen hükümdür.
Entimem kıyas nedir örnek?
Bir öncül veya sonucu atlayan kıyaslara kısaltılmış kıyas (entimeme) denir. Entimemin zihindeki tam ifadesi şu şekildedir; Kansere neden olan her şey zararlıdır. Sigara içmek kansere neden olur. Bu nedenle sigara içmek zararlıdır.
İkilem kıyas nedir?
3. İkilemler – İkilem: “Yan yana ve ayrık koşul cümlelerinden oluşturulan, öncüllerdeki seçeneklerin ayrı ayrı değerlendirilmesiyle ulaşılan bir kıyastır.”
Kıyas asli delil midir?
Çoğunluğa göre, İcma ve Kıyas dini delillerdir. Bu dört delil, dava kitaplarında “orijinal Şeriat” (usûlü’ş-şer’) olarak anılır. Ancak, sadece Kitap ve Sünnet’i veya Kitap, Sünnet ve İcma’yı kabul etmek ve Kıyas’ı daha ikincil ve farklı bir konumda ele almak da mümkündür.
Entimem kıyas nedir örnek?
Bir öncül veya sonucu atlayan kıyaslara kısaltılmış kıyas (entimeme) denir. Entimemin zihindeki tam ifadesi şu şekildedir; Kansere neden olan her şey zararlıdır. Sigara içmek kansere neden olur. Bu nedenle sigara içmek zararlıdır.
Ayrık öncüllü kıyas nedir?
Ana öncülleri ayrık koşullu cümlelerden oluşan kıyaslara ayrık koşullu kıyas denir. Bu tür kıyasta, ilk öncülün iki bölümünden biri doğrulanırsa, diğer bölümün doğrulanması gerekmez.
İslam hukukunda kıyas nedir?
Kıyas (Arapça: القياس), analoji, bir İslam hukuk terimi, fıkhın dördüncü kaynağıdır. Kıyas, nas (ayet ve/veya sünnet) bulunmayan bir problemi, aralarındaki ortak sebep-sonuç ilişkisi nedeniyle çözümü ayet veya hadislerle belirlenen bir probleme benzeterek çözmektir.
Kıyasın elemanları nelerdir?
Geçerli bir kategorik kıyas üç önermeden oluşur; bunlardan biri kanıtlanan sonuçtur ve diğer ikisi sonucu kanıtlayan önermelerdir, öncüller olarak adlandırılır. Yine, her kıyasta üç terim vardır; sonucun öznesi, yüklemi ve her iki öncülde de bulunması gereken orta terim.